Quan điểm của Chủ tịch Fed Jerome Powell cho thấy rõ sự thận trọng đối với rủi ro lạm phát. Khi các chỉ số kinh tế Mỹ hiện tại vẫn nằm trong vùng kiểm soát, khả năng Fed sớm hạ lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng là điều khó xảy ra. Sau khi làn sóng lo ngại về chiến tranh thương mại tạm lắng, mối lo ngại mới với nhà đầu tư có thể sẽ đến từ diễn biến tỷ giá vốn đang neo cao và có xu hướng tiếp tục tăng mạnh.
Dưới đây là tóm tắt bài nói chuyện của FED tại Chicago sáng ngày 17/04
Chủ tịch Fed Powell: Sẵn sàng chờ đợi rõ ràng hơn trước khi điều chỉnh chính sách
“Ở thời điểm hiện tại, chúng tôi đang ở vị thế tốt để chờ đợi thêm sự rõ ràng trước khi xem xét bất kỳ điều chỉnh nào trong lập trường chính sách,” Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Jerome Powell, phát biểu tại Câu lạc bộ Kinh tế Chicago.
Trong phần hỏi đáp sau bài phát biểu, ông lưu ý rằng có thể đang hình thành một tình huống khó khăn: giá cả bị đẩy lên do thuế quan, trong khi tăng trưởng kinh tế – và có thể cả thị trường lao động – lại suy yếu, khiến cả lạm phát và việc làm đều xa rời các mục tiêu của Fed.
Fed đặt mục tiêu giữ lạm phát ổn định ở mức 2% và duy trì việc làm tối đa. Tuy nhiên, Powell thừa nhận: “Tôi cho rằng chúng ta sẽ rời xa các mục tiêu này, ít nhất là trong phần còn lại của năm nay, hoặc không đạt được tiến bộ nào,” do tác động từ các mức thuế đã vượt xa cả những kịch bản nghiêm trọng nhất trong các mô hình dự báo của Fed.
Ông gọi kế hoạch áp thuế của cựu Tổng thống Trump là một “thay đổi mang tính căn bản”, gây khó khăn cho các doanh nghiệp và nhà kinh tế khi không có tiền lệ rõ ràng để đối chiếu hoặc dự báo.
Powell cho biết Mỹ đã bắt đầu năm trong trạng thái gần như toàn dụng lao động và lạm phát được kỳ vọng sẽ giảm dần về mức mục tiêu 2% – điều mà nhiều người từng nghi ngờ khả năng Fed thực hiện được.
Trong lần đầu lên tiếng công khai về sự biến động gần đây của thị trường tài chính, Powell nhận định thị trường trái phiếu và cổ phiếu vẫn đang vận hành tốt, cho thấy nhà đầu tư đang thích nghi với môi trường chính sách mới.
Khi được hỏi liệu có “Fed put” – tức Fed sẽ can thiệp nếu thị trường chứng khoán sụp đổ – hay không, Powell trả lời: “Không,” và giải thích thêm: “Thị trường đang vật lộn với sự bất định, và điều đó đồng nghĩa với biến động. Nhưng nói đi cũng phải nói lại, thị trường vẫn vận hành có trật tự, và hoạt động đúng như kỳ vọng.”
Thị trường chứng khoán Mỹ, vốn đã giảm điểm trước phát biểu của Powell, tiếp tục giảm sâu hơn sau đó.
Jim Carroll – cố vấn tài chính cấp cao tại Ballast Rock Private Wealth (Nam Carolina) – nhận xét: “Mọi người kỳ vọng Powell sẽ giữ quan điểm trung lập, nhưng ông ấy lại tỏ ra khá ‘diều hâu’. Khi bị hỏi về khả năng Fed hỗ trợ thị trường chứng khoán, ông ấy trả lời là không. Chính điều này khiến thị trường phản ứng tiêu cực.”
Trong một cuộc thảo luận trải rộng nhiều chủ đề, Powell cũng cho biết Fed đang theo sát vụ kiện tại Tòa án Tối cao liên quan đến việc ông Trump sa thải các quan chức thuộc các cơ quan độc lập. Tuy nhiên, ông cho rằng kết quả của vụ kiện này sẽ không ảnh hưởng đến Fed.
Powell khẳng định tính độc lập của Fed được bảo đảm bằng luật pháp, và chỉ có Quốc hội mới có quyền thay đổi điều đó. Ông nhận được tràng pháo tay mạnh mẽ khi tuyên bố Fed sẽ đặt kinh tế lên hàng đầu và “thiết lập chính sách tiền tệ mà không bị ảnh hưởng bởi chính trị hay bất kỳ yếu tố bên ngoài nào khác.”
Tuy nhiên, chính yếu tố chính trị xoay quanh thuế quan lại đang khiến Fed gặp khó khăn. Chính sách thương mại hiện vẫn chưa ngã ngũ, và các diễn biến “nửa vời” qua lại đang khiến doanh nghiệp và người dân khó xác định hướng đi, đồng thời làm gia tăng kỳ vọng lạm phát – điều khiến các quan chức Fed đặc biệt lo ngại.
Powell cho biết, tăng trưởng kinh tế Mỹ dường như đang chậm lại. Chi tiêu tiêu dùng chỉ tăng ở mức khiêm tốn, trong khi dòng nhập khẩu ồ ạt trước khi bị áp thuế có khả năng kéo giảm ước tính GDP, và tâm lý thị trường đang suy giảm.
“Dù tồn tại nhiều rủi ro và mức độ bất định gia tăng, nền kinh tế Mỹ nhìn chung vẫn đang ở vị thế vững vàng,” Powell nói. Nhưng ông cũng thừa nhận: “Các dữ liệu hiện tại cho thấy tăng trưởng quý I đã giảm tốc so với nhịp độ vững chắc của năm ngoái.”
Các nhà kinh tế nhận định đà tăng trưởng sẽ tiếp tục suy yếu trong năm nay. “Cả hộ gia đình và doanh nghiệp đều báo cáo sự sụt giảm đáng kể trong niềm tin, cùng với mức độ bất định cao về triển vọng, chủ yếu liên quan đến lo ngại về chính sách thương mại,” Powell nhấn mạnh.
Hiện tại, lãi suất điều hành của Fed đang ở mức 4,25% – 4,50%, giữ nguyên kể từ tháng 12 năm ngoái sau một loạt lần cắt giảm lãi suất.
Tuy nhiên, tiến trình đưa lạm phát trở lại mức mục tiêu 2% gần đây đang chậm lại. Thuế quan đe dọa sẽ đảo ngược một phần thành quả đó, khiến Fed phải cân nhắc xem liệu đợt tăng giá hàng hóa sắp tới có kéo theo lạm phát dai dẳng, buộc họ phải có hành động chính sách tương ứng hay không.
Powell cho rằng việc đánh giá mức độ ảnh hưởng sẽ là chủ đề trung tâm trong các cuộc họp sắp tới: giữ nguyên lãi suất, hạ tiếp hay thậm chí là nâng lại.
“Thuế quan gần như chắc chắn sẽ gây ra ít nhất là một đợt tăng giá tạm thời. Nhưng mức độ dai dẳng của áp lực lạm phát sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố: quy mô ảnh hưởng, thời gian chúng thấm vào giá cả, và quan trọng nhất là việc giữ kỳ vọng lạm phát dài hạn ở mức ổn định,” ông nói.
Dù kỳ vọng lạm phát ngắn hạn đã tăng mạnh do lo ngại về thuế, Powell cho biết kỳ vọng dài hạn – yếu tố mà Fed theo dõi sát sao hơn – vẫn ổn định quanh mức mục tiêu.
Về thị trường lao động, Powell cho rằng việc làm vẫn đang “ở trạng thái tốt” và “tiệm cận mức tối đa.”
Tuy nhiên, nếu Fed rơi vào tình thế khó xử khi lạm phát và tỷ lệ thất nghiệp cùng tăng, “chúng tôi sẽ cân nhắc khoảng cách so với từng mục tiêu, và xem xét các khung thời gian cần thiết để lấp đầy khoảng cách đó,” Powell nói.
Hiện thị trường tài chính đang đặt cược mạnh rằng Fed sẽ phải hành động để hỗ trợ nền kinh tế nếu thị trường lao động xấu đi – với dự đoán mức cắt giảm lãi suất có thể lên tới 1 điểm phần trăm trong năm nay. Dù thời điểm tháng 6 được xem là mốc khởi đầu, nhưng sau phát biểu của Powell, thị trường đã nâng xác suất mạnh tay hơn với tổng cộng bốn lần cắt lãi suất trong năm nay.
(nguồn Reuters)
