Tuần trước, ông Steve Chiavarone – Giám đốc bộ phận giải pháp đa tài sản tại Federated Hermes – đã cô đọng quan điểm của thị trường về định hướng chính sách lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chỉ trong một câu:
“Tôi nghĩ họ sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay – chỉ là họ chưa nhận ra điều đó mà thôi,” Chiavarone chia sẻ trên Bloomberg Radio.
Liệu ông có đúng? Vấn đề không phải là chỉ trích Chiavarone, bởi quan điểm của ông khá tiêu biểu cho cách Phố Wall hiện đang nhìn nhận về đường đi chính sách lãi suất.
Ví dụ, các nhà giao dịch trên thị trường phái sinh dự đoán Fed sẽ không hành động gì cho đến tháng 9, nhưng sau đó lãi suất quỹ liên bang sẽ “giảm khá nhanh,” theo ông Vincent Reinhart – Kinh tế trưởng tại Mellon Investments và là cựu trợ lý cấp cao của cựu Chủ tịch Fed Alan Greenspan.
Quan điểm chung là Fed sẽ nhanh chóng hành động để hỗ trợ tăng trưởng, bất chấp các tuyên bố cho thấy họ vẫn lo ngại về lạm phát. Tính đến tháng 6 năm sau, các nhà giao dịch kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm tổng cộng 100 điểm cơ bản, đưa mức lãi suất mục tiêu về khoảng 3,25% – 3,5%.
Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế hàng đầu cho rằng thị trường đang bỏ qua một số yếu tố quan trọng.
“Tôi không nghĩ sự tự tin của thị trường rằng Fed sẽ nhượng bộ là chính xác,” ông Ethan Harris – cựu trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế toàn cầu tại BofA Securities – cho biết.
Ông nhấn mạnh rằng Fed đã triển khai một trong những chu kỳ thắt chặt chính sách nhanh nhất trong lịch sử vào các năm 2022 – 2023, và vẫn kiên quyết giữ mục tiêu lạm phát 2%, bất chấp nhiều chỉ trích rằng đây là một mục tiêu không thực tế.
Quan điểm rằng Fed sẽ nhanh chóng cắt giảm lãi suất bắt nguồn từ việc họ phản ứng quá muộn khi lạm phát bắt đầu tăng trong năm 2022, Harris giải thích. Chủ tịch Jerome Powell khi đó đã lập luận trong nhiều tháng rằng lạm phát chỉ là “nhất thời,” trước khi quay đầu chấm dứt chương trình mua tài sản và bắt đầu nâng lãi suất.
“Nhiều người chỉ trích mạnh mẽ việc Fed phản ứng chậm, và điều này đã ảnh hưởng đến cách nhìn nhận về việc liệu Fed hiện nay có còn cứng rắn (hawkish) hay không,” Harris nói thêm.
Tuy nhiên, theo ông, chuỗi hành động nâng lãi suất mạnh mẽ thời gian qua cho thấy Fed đang rất nghiêm túc trong cuộc chiến chống lạm phát.
“Tôi tin rằng Fed đang đặt rủi ro lạm phát lên hàng đầu và sẽ không dễ dàng bỏ qua một đợt lạm phát tăng cao kéo dài trong năm nay,” ông Harris khẳng định.
Hai cựu nhân sự cấp cao của Fed khác cũng cho rằng Powell giờ đây đang suy nghĩ nhiều hơn về di sản của mình. Nhiệm kỳ của Powell sẽ kết thúc vào tháng 5 năm sau, và khả năng ông được Tổng thống Donald Trump tái bổ nhiệm gần như là bằng không, do Trump đã nhiều lần công khai chỉ trích Powell.
“Nếu có một điều rõ ràng 100%, thì đó là: Không ai trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), và đặc biệt là Powell, muốn bị lịch sử ghi nhận là người đã để thua trong cuộc chiến chống lạm phát – thêm một lần nữa,” ông David Wilcox – chuyên gia tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson và Bloomberg Economics, đồng thời là cố vấn cấp cao cho ba đời Chủ tịch Fed – nhận định.
Trong những bài phát biểu gần đây, Powell đã khẳng định rằng Fed “sẽ kiên định” cho đến khi lạm phát trở về mục tiêu 2%.
Wilcox cho rằng đây là cách ám chỉ gián tiếp đến cựu Chủ tịch huyền thoại Paul Volcker, người đã chế ngự được lạm phát vào cuối những năm 1970 và đầu 1980. Tên cuốn hồi ký của Volcker là: “Kiên định: Cuộc hành trình vì đồng tiền lành mạnh và chính quyền tốt đẹp”.
“Bất cứ ai nghi ngờ điều đó đều đang đặt cược sai phe,” Wilcox nhấn mạnh.
Dù vậy, Wilcox cũng bày tỏ sự đồng cảm với quan điểm của Chiavarone ở một khía cạnh: Chưa ai chắc chắn liệu động thái tiếp theo của Fed sẽ là nâng hay hạ lãi suất, và khi nào nó sẽ diễn ra. Việc pháp lý hóa lại các mức thuế thời Trump trong tuần này càng khiến triển vọng trở nên bất định.
Harris cũng đồng tình rằng hiện có quá nhiều bất ổn, mô tả Fed như “con nai bị ánh đèn pha chiếu vào”.
“Một chiếc SUV đang lao tới từ một hướng, còn một chiếc Hummer đang tiến đến từ hướng khác,” ông ví von.
Ngoài ra, vẫn tồn tại rủi ro rằng người tiêu dùng có thể bắt đầu lo lắng về việc lạm phát sẽ cao hơn, điều này dễ tạo ra hiệu ứng tự củng cố kỳ vọng. Mặt khác, một loạt dữ liệu “mềm” cũng cho thấy nền kinh tế Mỹ có thể suy yếu đáng kể.
“Tất nhiên Fed sẽ chờ đợi,” Harris nhận định.
Vậy liệu Fed có thể nâng lãi suất? Hoàn toàn có thể, theo Wilcox. “Việc nâng lãi suất là điều hoàn toàn có khả năng,” ông nói, cho rằng Fed có thể buộc phải nâng lãi suất để kìm hãm lạm phát.
Harris bổ sung rằng ngưỡng để Fed nâng lãi suất hiện nay khá cao, nhưng nếu lạm phát tăng mạnh và kỳ vọng của người dân cũng tăng theo, thì Fed sẽ phải hành động.
Wilcox kết luận rằng những lựa chọn khó khăn này có thể sớm trở thành thực tế. Ông lưu ý rằng nền kinh tế có thể đang bước vào một “hố không khí” (air pocket) của tăng trưởng chậm hơn rõ rệt do doanh nghiệp cắt giảm đầu tư và người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu.
“Với riêng yếu tố đó, một đợt cắt giảm lãi suất là hợp lý – nhưng tất nhiên Fed không thể làm vậy, vì tình hình hiện nay không hề đơn giản,” ông nói, ám chỉ bức tranh lạm phát vẫn còn rất phức tạp.
(nguồn Marketwatch)
