Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tổ chức cuộc họp chính sách mới nhất trong tuần này giữa lúc đối mặt với một thách thức mang tính lịch sử đối với ban lãnh đạo tại tòa án, đồng thời một nỗ lực gấp rút đang được triển khai để phê chuẩn ứng viên mà Tổng thống Donald Trump đề cử cho một ghế trống trong Hội đồng Thống đốc.
Fed đang đối diện với nhịp độ thay đổi tiềm ẩn khẩn trương, giữa việc ông Trump tìm cách sa thải Thống đốc Lisa Cook và Thượng viện xúc tiến phê chuẩn ứng viên của ông cho một ghế trống khác. Động thái nhằm vào Cook vừa là phép thử đầu tiên về tính độc lập của Fed, vừa tiềm ẩn nguy cơ làm gián đoạn cách mà ngân hàng trung ương này được nhìn nhận trên thị trường toàn cầu. Trong một thể chế vốn nổi tiếng với các cuộc tranh luận khô khan, kỹ trị về những vấn đề phức tạp, hiện thậm chí chưa rõ ai sẽ có mặt và có quyền bỏ phiếu tại cuộc họp chính sách ngày 16–17/9.
“Đây sẽ là một sự thay đổi lớn đối với Fed, vốn từ trước đến nay vẫn giữ được khoảng cách lành mạnh với chính trị,” Derek Tang thuộc LH Meyer nhận định, đồng thời cho rằng công chúng có thể bắt đầu nhìn nhận các thống đốc Fed qua lăng kính ‘ai bổ nhiệm họ’ thay vì những người được kỳ vọng đưa ra các phán quyết khách quan dựa trên dữ liệu kinh tế. “Tôi nghĩ điều đó đang ngày càng khó khăn hơn.”
Quyết định của tòa phúc thẩm phủ bóng lên cuộc họp Fed
Diễn biến trong hai ngày tới: Với một phán quyết quan trọng từ tòa phúc thẩm về tình trạng của Cook có thể được đưa ra ngay Chủ nhật và một cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện vào thứ Hai về ứng viên của Trump là Stephen Miran nhiều khả năng sẽ không thay đổi kết quả của cuộc họp. Các nhà hoạch định chính sách dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm, từ mức hiện tại 4,25% – 4,50% , đây là lần hạ lãi suất đầu tiên kể từ tháng 12/2024. Tuy nhiên, động thái này có thể đánh dấu bước đi quan trọng để Trump in dấu ấn lên ngân hàng trung ương, tái định hình vị thế của Fed trong con mắt công chúng và các định chế ngang hàng, đồng thời ảnh hưởng tới chính sách và các quyết định khác.
Đến thứ Ba, khi Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) nhóm họp, một nguyên tắc cốt lõi về tính độc lập của Fed có thể đã bị xóa bỏ bởi phán quyết của tòa liên bang, và Miran (một người chỉ trích gay gắt Fed, hiện giữ chức Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế của Trump) có thể đã tuyên thệ nhậm chức Thống đốc và tham gia thảo luận.
Kịch bản hiện trạng cũng có thể được duy trì nếu quá trình đề cử của Miran gặp phải sự chậm trễ vào phút chót hoặc nếu tòa phúc thẩm liên bang phán quyết rằng Cook có thể tiếp tục tại vị trong khi chờ giải quyết toàn bộ vụ việc về nỗ lực sa thải của Trump.
Về bản chất, câu hỏi liệu Trump có đủ “lý do chính đáng” để cách chức Cook hay không. Dựa trên cáo buộc bà khai báo sai trong hồ sơ thế chấp trước khi gia nhập Fed nhiều khả năng sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao. Tuy nhiên, trong thời gian chờ đợi, Thẩm phán Liên bang Jia Cobb đã kết luận rằng tổng thống khó có thể thắng kiện trong nỗ lực sa thải, và rằng Cook có thể tiếp tục tại vị cho đến khi vụ việc được giải quyết. Trump đã yêu cầu tòa phúc thẩm liên bang cho phép tiến hành sa thải trong khi vụ kiện được xét xử, và một hội đồng ba thẩm phán có thể ra phán quyết ngay Chủ nhật về việc Cook có được phép tiếp tục công việc ít nhất là tạm thời hay không. Fed khẳng định sẽ tuân thủ bất kỳ phán quyết nào của tòa.
Bỏ phiếu phê chuẩn Miran được đẩy nhanh vào thứ Hai
Việc đề cử Miran vào chiếc ghế bị bỏ trống bất ngờ tháng trước bởi Adriana Kugler hiện đang được đẩy nhanh tiến trình tại Thượng viện, với cuộc bỏ phiếu dự kiến diễn ra vào thứ Hai. Nếu việc phê chuẩn và thủ tục giấy tờ hoàn tất kịp thời, Miran có thể tuyên thệ nhậm chức đúng vào ngày khai mạc phiên họp hai ngày của Fed vào thứ Ba.
Trong cuộc họp, trọng tâm sẽ là thị trường việc làm Mỹ, vốn yếu hơn đáng kể so với những gì tưởng chừng khi các nhà hoạch định chính sách họp lần gần nhất hồi tháng Bảy. Trong khi đó, lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed, phần lớn do các chính sách thuế quan mạnh tay của Trump. Các nhà phân tích dự đoán thị trường lao động sẽ là mối quan ngại lớn hơn.
( Theo Reuters)
