Là một trong những người tiên phong trong lĩnh vực đầu tư tăng trưởng, quan điểm đầu tư của Fisher, như con trai ông đã tổng kết là: “Luôn muốn đầu tư vào một công ty có thể tăng trưởng, tăng trưởng không ngừng, và thích những cổ phiếu có thể mua vào với mức giá hợp lý và không bao giờ phải bán ra”. Dưới đây là những tiêu chí lựa chọn cổ phiếu hàng đầu của ông.
Nội dung
Chi phí sản xuất thấp
Một công ty chỉ thật sự an toàn cho nhà đầu tư khi sở hữu lợi thế chi phí sản xuất thấp và duy trì được lợi thế này trong dài hạn. Điều đó có nghĩa là dây chuyền sản xuất phải đạt hiệu quả cao, đảm bảo chi phí đơn vị thấp hơn hoặc ít nhất ngang bằng so với đối thủ cạnh tranh. Khi chi phí thấp, biên lợi nhuận giữa giá bán và chi phí sản xuất sẽ đủ rộng để công ty vừa có khả năng chống chịu khi thị trường biến động, vừa tạo ra dòng tiền ổn định cho cổ đông. Nói cách khác, lợi thế chi phí thấp chính là tấm đệm an toàn giúp doanh nghiệp không dễ dàng bị loại khỏi cuộc chơi khi cạnh tranh khốc liệt.
Tổ chức marketing mạnh
Một doanh nghiệp có sản phẩm tốt và vận hành hiệu quả vẫn khó bứt phá nếu thiếu một tổ chức marketing mạnh. Marketing không chỉ là quảng cáo, mà còn là cách doanh nghiệp nghiên cứu thị trường, định vị thương hiệu, xây dựng mối quan hệ với khách hàng và duy trì lòng trung thành của họ. Một hệ thống marketing bài bản giúp sản phẩm tiếp cận đúng đối tượng, gia tăng giá trị cảm nhận và mở rộng thị phần. Ngược lại, nếu marketing yếu kém, doanh nghiệp sẽ chỉ khai thác được một phần nhỏ tiềm năng vốn có, thậm chí để đối thủ với sản phẩm tương tự nhưng chiến lược tiếp thị tốt hơn chiếm lĩnh thị trường. Nói cách khác, marketing mạnh chính là đòn bẩy để biến năng lực nội tại thành tăng trưởng thực chất.
Có nhiều nỗ lực nghiên cứu và áp dụng công nghệ nổi trội
Một doanh nghiệp muốn duy trì lợi thế cạnh tranh bền vững phải liên tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D), đồng thời biết cách áp dụng những công nghệ nổi trội vào thực tiễn. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ là một phần của bức tranh. Giá trị thật sự chỉ xuất hiện khi kết quả nghiên cứu được chuyển hóa thành sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường và được sản xuất, tiếp thị một cách hiệu quả. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa ba trụ cột: Nghiên cứu – sản xuất – marketing. Một nhóm nghiên cứu giỏi nhưng tách rời khỏi thực tế kinh doanh có thể tạo ra sản phẩm vượt trội về kỹ thuật, nhưng lại thất bại thương mại vì thị trường không đón nhận. Ngược lại, khi R&D được gắn kết với chiến lược marketing và năng lực sản xuất, công ty không chỉ tạo ra sản phẩm mới mà còn biến đổi đổi mới công nghệ thành doanh thu, lợi nhuận và lợi thế cạnh tranh dài hạn. Nói cách khác, nghiên cứu chỉ thật sự có giá trị khi nó được tích hợp vào toàn bộ chuỗi giá trị của doanh nghiệp.
Kỹ năng tài chính
Một công ty muốn trở thành khoản đầu tư an toàn cần sở hữu kỹ năng tài chính vững chắc, thể hiện ở cả quản trị ngân sách lẫn hệ thống kế toán minh bạch, chuyên nghiệp. Khi chi tiêu hợp lý và kiểm soát chặt chẽ dòng tiền, doanh nghiệp không chỉ tối ưu hiệu quả sử dụng vốn mà còn duy trì được sức khỏe tài chính trong dài hạn. Quan trọng hơn, một hệ thống kế toán – tài chính hiện đại có thể đóng vai trò như “hệ thống cảnh báo sớm”, giúp phát hiện kịp thời những biến động bất lợi, từ chi phí tăng cao, doanh thu sụt giảm, cho đến rủi ro thanh khoản hay nợ xấu. Điều này cho phép ban lãnh đạo chủ động điều chỉnh chiến lược trước khi rủi ro trở thành cú sốc, bảo vệ lợi nhuận và sự ổn định của công ty. Với nhà đầu tư, kỹ năng tài chính mạnh đồng nghĩa với việc giảm thiểu bất ngờ tiêu cực, gia tăng độ tin cậy và tính an toàn của khoản đầu tư.
Công ty phải luôn nhận thức được rằng nó đang hoạt động trong một thế giới thay đổi ngày càng nhanh
Một doanh nghiệp thành công không bao giờ được phép tự mãn, bởi môi trường kinh doanh luôn biến đổi nhanh chóng với công nghệ mới, hành vi tiêu dùng thay đổi và cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Do đó, công ty phải duy trì tư duy đổi mới liên tục, không chỉ điều chỉnh chiến lược khi gặp khủng hoảng, mà phải thường xuyên đặt câu hỏi: “Liệu cách làm hiện tại còn hiệu quả không?” và “Có phương án nào tốt hơn không?”.
Điều này đòi hỏi ban lãnh đạo và toàn bộ tổ chức phải chủ động tự thách thức chính mình, xem xét lại những quy trình, sản phẩm hay mô hình kinh doanh vốn đã quen thuộc. Việc kiểm tra và tái kiểm tra liên tục giúp công ty phát hiện sớm những điểm yếu tiềm ẩn, tránh rơi vào cái bẫy “ngủ quên trên chiến thắng”. Nói cách khác, doanh nghiệp chỉ có thể duy trì lợi thế bền vững nếu coi sự thích ứng và đổi mới là một phần bản chất trong hoạt động hàng ngày, thay vì một phản ứng mang tính đối phó.
Phải luôn có những nỗ lực tự thân và liên tục thể hiện bằng thực tế chứ không phải thông qua tuyên truyền, nhằm khiến từ nhân viên các cấp cho đến những người thuộc bộ máy quản lý cấp cao nhất đều cảm thấy công ty thật sự là nơi họ có thể làm việc và cống hiến hết mình
Một doanh nghiệp muốn phát triển bền vững phải xây dựng nỗ lực thực chất, liên tục và xuất phát từ bên trong, chứ không chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu hay chiến dịch truyền thông. Điều quan trọng là tất cả nhân sự (từ lãnh đạo cấp cao cho đến từng nhân viên) đều cảm nhận rõ ràng rằng công ty thật sự là nơi đáng để gắn bó và cống hiến.
Khi một tổ chức quản trị tốt, minh chứng bằng những hành động cụ thể như tạo ra môi trường làm việc công bằng, khuyến khích sáng tạo, quan tâm đến quyền lợi và sự phát triển cá nhân của nhân viên, thì niềm tin và động lực sẽ được lan tỏa rộng rãi. Kết quả là năng suất lao động tăng, sự gắn kết nội bộ bền chặt, đồng thời chi phí vận hành cũng giảm nhờ hạn chế được tình trạng nghỉ việc, xung đột hay hiệu suất thấp. Nói cách khác, những chi phí công ty bỏ ra để đầu tư vào con người (từ phúc lợi, đào tạo đến văn hóa doanh nghiệp) thực chất mang lại lợi nhuận vượt xa so với khoản đầu tư ban đầu, vì đó là cách bền vững nhất để biến nhân lực thành lợi thế cạnh tranh cốt lõi.
Đội ngũ quản lý phải luôn tuân thủ những nguyên tắc cần thiết để đạt đến sự phái triển bền vững
Một công ty chỉ có thể phát triển bền vững khi đội ngũ quản lý kiên định tuân thủ những nguyên tắc nền tảng, thay vì chạy theo lợi ích ngắn hạn. Điều này bao gồm việc duy trì chuẩn mực đạo đức trong kinh doanh, sử dụng vốn một cách khôn ngoan, và đặt trọng tâm vào việc xây dựng lợi thế cạnh tranh dài hạn cho doanh nghiệp.
Với góc nhìn của nhà đầu tư, điều quan trọng là phải đánh giá liệu ban lãnh đạo có thực sự hướng đến việc tạo ra giá trị bền vững cho ngành và cho cổ đông hay không. Một bộ máy quản lý tốt sẽ không chỉ tập trung vào lợi nhuận quý sau, mà còn chủ động đầu tư vào công nghệ, con người, thị trường mới, những yếu tố củng cố triển vọng dài hạn. Ngược lại, nếu chỉ chăm chăm vào lợi nhuận ngắn hạn, hy sinh uy tín hoặc khai thác cạn kiệt nguồn lực, thì đó là dấu hiệu rủi ro mà nhà đầu tư cần hết sức thận trọng. Nói cách khác, chất lượng quản trị chính là yếu tố then chốt quyết định sự an toàn và sức hấp dẫn của một khoản đầu tư.
Các đặc trưng sinh lợi của công ty
Khả năng sinh lợi vượt trội là một trong những đặc điểm then chốt quyết định giá trị dài hạn của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát. Khi chi phí đầu vào tăng, chỉ những công ty có sức mạnh thị trường, thương hiệu mạnh hoặc lợi thế cạnh tranh bền vững mới có khả năng chuyển gánh nặng chi phí sang khách hàng thông qua việc điều chỉnh giá bán mà vẫn duy trì được nhu cầu ổn định. Đây chính là yếu tố giúp bảo toàn biên lợi nhuận và duy trì tăng trưởng lợi nhuận trong môi trường biến động.
Tuy nhiên, khả năng sinh lợi không chỉ đến từ con số tài chính, mà còn phản ánh chất lượng của con người và định hướng chiến lược trong doanh nghiệp. Một công ty thực sự nổi bật thường sở hữu đội ngũ quản lý và nhân sự có tầm nhìn, biết lựa chọn lĩnh vực hoạt động có đặc tính sinh lợi cao và khai thác được những năng lực mà đối thủ khó bắt chước. Câu hỏi cốt lõi nhà đầu tư cần đặt ra là: “Điều gì công ty này có thể làm tốt một cách đặc biệt mà các đối thủ không thể?” – bởi chính câu trả lời sẽ hé lộ nền tảng của lợi nhuận bền vững vượt mức trung bình trong dài hạn.
Mức giá mua cổ phiếu hợp lý
Mức giá mua cổ phiếu hợp lý là yếu tố then chốt quyết định thành công của một khoản đầu tư. Chỉ số P/E (tức giá cổ phiếu hiện tại so với thu nhập trên mỗi cổ phần) là công cụ phổ biến để đánh giá điều này. Tuy nhiên, P/E chỉ thực sự có ý nghĩa khi được đặt trong bối cảnh: Tốc độ tăng trưởng lợi nhuận, triển vọng ngành, vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp và mức định giá chung của thị trường.
Nếu mua cổ phiếu ở mức P/E quá cao so với giá trị thực, nhà đầu tư có thể phải đối mặt với rủi ro mất mát lớn, đặc biệt khi kỳ vọng thị trường điều chỉnh trở lại. Ngược lại, một mức giá hợp lý, phản ánh đúng tiềm năng tăng trưởng và chất lượng doanh nghiệp, sẽ vừa đảm bảo biên an toàn, vừa tạo dư địa sinh lời trong dài hạn. Nói cách khác, việc chọn sai thời điểm mua có thể chỉ khiến lợi nhuận bị chậm lại, nhưng nếu trả giá quá đắt cho một cổ phiếu, thiệt hại mang tính chất lâu dài và khó khắc phục hơn nhiều. Đây chính là lý do Fisher nhấn mạnh việc định giá hợp lý phải đi đôi với chất lượng doanh nghiệp trong mọi quyết định đầu tư.
Tổng kết lại, các tiêu chí lựa chọn cổ phiếu của Philip A. Fisher không chỉ dừng lại ở những con số tài chính, mà còn bao trùm toàn diện từ năng lực sản xuất, sức mạnh marketing, khả năng đổi mới công nghệ, kỹ năng quản trị tài chính, cho đến chất lượng đội ngũ quản lý và văn hóa doanh nghiệp. Fisher luôn nhấn mạnh rằng một công ty xứng đáng để đầu tư dài hạn phải vừa duy trì lợi thế cạnh tranh bền vững, vừa có khả năng thích ứng liên tục trong một thế giới thay đổi nhanh chóng. Và trên hết, cổ phiếu chỉ thật sự hấp dẫn khi được mua ở mức giá hợp lý so với giá trị nội tại. Đối với nhà đầu tư, việc vận dụng những nguyên tắc này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro mà còn tạo nền tảng vững chắc để đạt được lợi nhuận vượt trội trong dài hạn – đúng với tinh thần “mua để nắm giữ” mà Fisher đã để lại như một di sản đầu tư kinh điển.
