VN-Index đã tăng gần 5% kể từ sau Tết Ất Tỵ và gần 9% nếu tính từ đáy gần nhất. Trong bối cảnh này, không khó để bắt gặp những cổ phiếu đã tăng 20%, thậm chí 40-50%. Cùng với đó, trên các diễn đàn chứng khoán, các room đầu tư, lại rộ lên những màn “khoe lãi” quen thuộc. Cùng với những lời hoa mỹ vẽ ra viễn cảnh tăng mạnh của một cổ phiếu nào đó, lòng tham của nhà đầu tư lại trỗi dậy khi cánh cửa làm giàu nhanh chóng có vẻ một lần nữa lại mở ra.
Trong bài viết này, mình sẽ không nói đến những hành động trên là đúng hay sai. Điều đáng nói hơn là hệ quả mà nó để lại. Nếu là một nhà đầu tư đã trải qua nhiêu thăng trầm trên thị trường, những hành động trên có lẽ không tác động nhiều đến họ. Nhưng tiếc thay, không phải ai cũng vậy.
Những nhà đầu tư chưa đủ kinh nghiệm và bản lĩnh rất dễ bị cuốn theo. Họ giao dịch nhiều hơn, săn tìm cơ hội nhiều hơn, đặt kỳ vọng cao hơn vào cổ phiếu. Và tệ nhất, họ bị FOMO, lao vào những nhịp tăng giá vượt đỉnh với thanh khoản bùng nổ…chỉ để rồi nhận ra mình đến sau.
Dễ dàng nhận thấy, giao dịch quá nhiều thường bất lợi hơn so với việc nắm giữ cổ phiếu trong xu hướng tăng. Không chỉ bị bào mòn bởi phí giao dịch, việc mua sau khi cổ phiếu đã vượt đỉnh hoặc tăng mạnh còn khiến giá vốn trở cao hơn nhiều so với những ai đã kiên trì nắm giữ từ trước. Chúng ta không cần phải vội vã như vậy.
Trên thị trường chứng khoán không có điều gì là vĩnh viễn. Cổ phiếu tăng rồi cũng sẽ điều chỉnh. Nếu bạn FOMO và vô tình mua vào ngay đỉnh ngắn hạn, bạn có thể mất ít nhất vài tuần thậm chí vài tháng chờ đợi cổ phiếu phục hồi. Mà trong thời gian đó, không ai biết điều gì có thể xảy ra. Nếu một sự kiện “thiên nga đen” xuất hiện, cái giá phải trả có thể lớn hơn rất nhiều.
Những nhà đầu tư nâng kỳ vọng quá mức cũng không khá hơn. Họ đã có lợi nhuận chấp nhận được, nhưng vì không cưỡng lại được sự hưng phấn của thị trường, họ đặt ra những mục tiêu phi lý, bất chấp thực tế rằng doanh nghiệp khó lòng đạt đến mức giá đó. Kết cục, họ đánh mất những cơ hội đầu tư tốt hơn và thậm chí có thể mất cả phần lợi nhuận mà họ đã khó khăn lắm mới kiếm được.
Vậy làm sao để tránh những sai lầm này? Câu trả lời nằm ở một kế hoạch giao dịch tỉ mỉ và kỷ luật cao.
Bạn không cần vội mua vào khi giá đã vượt xa mức bạn có thể trả. Bạn không cần giữ mãi một cổ phiếu nếu nó đã chạm giá mục tiêu. Bạn không cần mải mê tìm kiếm những cái tên xa lạ khi những cổ phiếu quen thuộc vẫn đang làm tốt vai trò của nó.
Sẽ thật ngây thơ nếu nói rằng thị trường không có gì thay đổi qua năm tháng. Nhưng nếu bạn đầu tư đủ lâu, bạn sẽ nhận ra bản chất của sự lên xuống vẫn vậy…chỉ là cách thị trường “tăng, tạo đỉnh, giảm, tạo đáy” có thể khác đi mà thôi. Cuối cùng, chúng ta chỉ thực sự bị thị trường đánh bại khi để lòng tham và nỗi sợ lấn át chính mình….
